Dünya ekonomisinde sıcak günlerin yaşandığı, Türkiye’de de “bazı Avrupa ülkelerindeki kamu borç sorununa ve küresel büyümeye ilişkin endişelerin giderek güçlenmesi” dikkate alınarak Merkez Bankası’nın aldığı kararlar sonrasında piyasalarda hareketlilik söz konusuyken, dövizdeki yükseliş dövize endeksli kredi kullananların borç yükünü ciddi anlamda artırdı.
Döviz kurlarına bakıldığında, 2008 yılından itibaren İsviçre Frangı’ndaki (CHF) kademeli artışın diğer döviz türlerinin önüne geçtiği dikkati çekiyor.
En fazla artışın görüldüğü İsviçre Frangı’ndaki yükseliş, geçmişte bu yabancı para cinsinden borçlananların ödedikleri TL karşılığı aylık borç miktarlarını artırırken, konut kredilerinde aylık taksit ödemelerinde üç yılda iki katına varan artışlara neden oldu.
KONUT KREDİSİ KULLANANLARI VURDU
Dövizdeki söz konusu yükselişten en fazla etkilenenler ise, dövize endeksli tüketici kredisi kullananlar içinde en fazla payı alan konut kredisi alanlar oldu.
Örneğin; 2008’in Temmuz ayında 1 İsviçre Frangı 1,10 lira seviyesindeyken 100 bin İsviçre Frangı tutarında ve 10 yıl vadeli konut kredisi kullanan borçlu, Ağustos 2008’de aylık 1.234 İsviçre Frangı karşılığı 1.357 lira taksit öderken, Ağustos 2009’da 1 İsviçre Frangı 1,37 liraya çıktığı için aynı miktardaki İsviçre Frangı karşılığında 1.690 lira aylık taksit ödedi.
Konut kredisi borçlusunun Ağustos 2010’da aylık taksit tutarı, 1 İsviçre Frangı 1,44 lira seviyesinde olduğu için 1.234 İsviçre Frangı karşılığında 1.776 liraya, Ocak 2011’de ise yükselişin devam etmesi nedeniyle 2.028 liraya çıktı.
Bu miktar, Ağustos 2011’de 1 İsviçre Frangı’nın 2,20 lira seviyesi dikkate alındığında 2.714 liraya yükseldi. Böylelikle İsviçre Frangı ile konut kredisi alan bir kişinin üç yılda ödediği aylık taksit tutarı iki kat artmış oldu.
EN FAZLA KAYIP İSVİÇRE FRANGI İLE KREDİ KULLANANDA OLDU
İsviçre Frangı endeksli konut kredisi kullanan tüketicinin Ağustos 2011’de gerçekleştirdiği aylık taksit ödemesi geçen yılın aynı ayına göre kıyaslandığında ise yüzde 53, yıl başından bugüne kadar da yüzde 34 oranında arttı.
Bu arada, dövizde son yıllardaki artış trendine bakıldığında 5 Ağustos 2011 itibariyle İsviçre Frangı’nda son bir yıllık artış yüzde 56,85, 2009 sonuna göre yüzde 57,93, 2010 sonuna göre ise yüzde 38,37 oranında gerçekleşti. Aynı dönemde ABD dolarındaki artış sırasıyla yüzde 15,87, yüzde 16,57 ve yüzde 12,58 seviyesinde, eurodaki yükseliş yüzde 24,19, yüzde 14,34 ve yüzde 18,92 oranında, İngiliz Sterlini’ndeki artış ise yüzde 19,09, yüzde 18,11 ve yüzde 19,09 oranında oldu.
Dövizdeki artış göz önüne alındığında son bir yılda tüketici kredilerinde İsviçre Frangı’na endeksli kredi kullanan bir vatandaşın yüzde 56, ABD Doları’na endeksli kredi kullananın yüzde 15, euroya endeksli kredi kullananın yüzde 24’lük kaybı oldu.
Son zamanlarda altın üst üste rekorlar kırarken 5 Ağustos 2011 itibariyle son bir yılda İsviçre Frangı’ndaki yüzde 56,85’lik artış, aynı dönemde yüzde 55,70 oranında artış kaydeden külçe altını da geride bıraktı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre de Haziran 2011 itibariyle dövize endeksli toplam tüketici kredileri hacmi 1 milyar 56 milyon dolar seviyesinde bulunuyor. Bu kredilerde en büyük payı 1 milyar dolarlık hacim ile konut kredileri alırken, ihtiyaç kredilerinin hacmi 30 milyon dolar, diğer tüketici kredilerinin hacmi 16 milyon dolar, taşıt kredilerinin hacmi ise 10 milyon dolar seviyesinde seyrediyor.