Vergi affı borç yapılandırmasına gündemde büyük yer tutuyor. Peki, vergi affı borç yapılandırılması nasıl yapılır ve kaç taksit yapılıyor?

Vergi affı borç yapılandırma nasıl hesaplanır? Sorusu bir kez daha gündem olmuş durumda. 2023 Mayıs ayı itibariyle ilk başvurularını yapmaya başlayabilecek.

VERGİ BORCU YAPILANDIRMA RESMİ GAZETE’DE

AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, “Bir süredir vatandaşlar yapılandırma noktasına talepleri vardı, geniş düzenleme yapalım borçları ödeme kolaylığı getirelim dedik. Hangi türlerden olursa olsun yapılandırma dahil ettik.” ifadelerini kullandı.

Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin görüşmeleri tamamlanırken vergi affı borç yapılandırma düzenlemesi Genel Kurul’da kabul edilip Resmi Gazete’de yayımlanarak yasalaştı.

VERGİ BORCU YAPILANDIRMA KAPSAMLI PAKET

AK Parti Manisa Milletvekili ve Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi Uğur Aydemir, kamuya olan borçların yeniden yapılandırılmasına ve uygun şartlarda ödenebilmesine imkan sağlayan kanun üzerine açıklamalarda bulundu. Milyonlarca vatandaşı ilgilendiren yapılandırmayla ilgili detayları paylaşan Aydemir, “Kanuna göre 31/12/2022 tarihinden önceki dönemlere ait olan vergi, prim, idari para cezası, öğrenim kredileri, Trafik cezaları gibi borçlar için yeniden yapılandırma imkanı sağlıyoruz. Daha önce yapılandırma kapsamına girmeyen, adli para cezaları, üst kurul cezaları, sigara cezaları gibi cezalar da bu kanun kapsamında yapılandırılabilecek. Bu açıdan Cumhuriyet tarihimizin en kapsamlı yapılandırma paketini yürürlüğe girdi” dedi.

“BORÇLAR 48 AYA KADAR TAKSİTLENDİRİLEBİLECEK”

Aydemir, “Bugüne kadar çıkarılan Yapılandırma yasalarında kesinleşmiş borçlar en fazla 36 ay yani 3 yıla kadar taksitlendirilebiliyordu. Taksitler ise 2 ayda bir 6, 9, 12 ve 18 eşit taksitte ödeniyordu. Bu Kanunda vade 4 yıla yani 48 aya çıkarılıyor. Borçlular, kesinleşmiş borçlarını bu düzenleme kapsamında 48 aya kadar taksitlendirebilecek ve 48 eşit taksitte ödeyebilecekler. Bu son derece önemli ve borçlular lehine bir değişiklik. Yapılandırmada vadenin 48 ay’a uzaması ve 48 eşit taksite çıkması, bir takvim yılı içerisindeki taksit atlatma sayısını (ödememe) da, 2’den 3’e çıkarmaktadır. Kanunda yer alan düzenlemeye göre, Yİ-ÜFE oranı aylık 0,75 olarak dikkate alınacak, bu da yıllık yüzde 9 oluyor” ifadelerini kullandı.

VERGİ BORCU YAPILANDIRMA BAŞVURU VE ÖDEME TARİHLERİ NEDİR?

Yapılandırma için başvuruların 31 Mayıs 2023 tarihine kadar, ilk taksit ödemelerinin ise 30 Haziran 2023 tarihine kadar olacağının altını çizen Aydemir, borçların peşin ödenmesi halinde ise hesaplanan Yİ-ÜFE oranının yüzde 90’ı silineceğini ve idari para cezalarının peşin ödenmesi halinde anaparanın da yüzde 25’i silineceğini belirtti.

VERGİ BORCU YAPILANDIRMA: 2 BİN LİRANIN ALTINDAKİ BORÇLAR SİLİNECEK

2 bin liranın altındaki borçların silineceği açıklayan Aydemir, “Vergi dairelerine olan ve vadesi 31 Aralık 2022 tarihinden (bu tarih dahil) önce olduğu halde 1 Ocak 2023 tarihi itibariyle ödenmemiş olan ve tüm vergi daireleri itibariyle Borç aslı ve cezası, gecikme zammı, gecikme faizi, idari para cezası toplamı 2 bin TL ve altında olan borçların silinecek. Borçların silinmesi için vergi dairelerine başvuru yapmaya gerek bulunmuyor, vergi daireleri bu borları kendisi silecek, yasal takibe geçmeyecek” ifadelerini kullandı.

VERGİ AFFI BORÇ YAPILANDIRMA BAŞVURUSU NEREYE YAPILACAK?

Gelir İdaresi Başkanlığının (www.gib.gov.tr / ivd.gib.gov.tr) resmi internet sitesi üzerinden kullanıcı kodu ve şifre, e-Devlet şifresi ile veya e-Devlet (www.turkiye.gov.tr) üzerinden İnteraktif Vergi Dairesi sistemine giriş yaparak, bağlı olduğunuz vergi dairenize şahsen veya posta yoluyla, diğer vergi daireleri aracılığıyla da yapılabilecektir.

VERGİ BORCU YAPILANDIRMA BAŞVURU MAYIS’TA, İLK ÖDEME HAZİRAN’DA!

Kahramanmaraş’ta meydana gelen deprem nedeniyle TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşmeleri geciken vergi ve prim borçlarının yapılandırılmasına ilişkin kanun teklifi, bazı değişiklikler ile kabul edildi. 31 Aralık 2022 tarihi ve öncesine ait kamuya olan vergi, prim ve diğer borçların yapılandırılması için başvuru süresi nisan ayından mayıs ayına, ilk taksit ve peşin ödeme süresi de mayıs ayından haziran ayına uzatıldı. Buna göre, yapılandırma başvuruları 31 Mayıs’ta sona erecek. İlk taksit ve peşin ödeme de 30 Haziran 2023 tarihine kadar yapılacak.

“ENFLASYON FARKININ YÜZDE 90’I SİLİNECEK”

Yapılandırma başvurusunda bulunanların devlete olan borçlarının gecikme faizi ve cezaları silinerek, yerine enflasyon farkı hesaplanacak. Peşin ödeme yapanların, gecikme faizi yerine hesaplanan enflasyon farkının yüzde 90’ı silinecek. Borç anapara tutarı + enflasyon farkının yüzde 10’unu haziran ayı sonuna kadar peşin ödeyenler, tüm borçtan kurtulacak.

48 EŞİT TAKSİTE KADAR VADE!

Önceki yapılandırmalardan farklı olarak 48 eşit taksite kadar vade ile ödeme seçeneği sunulacak. Taksitle ödeme tercihinde bulunanlardan anapara + enflasyon farkının tamamı tahsil edilecek. Hesaplanan bu tutara, taksit seçeneğine göre yıllık yüzde 9 vade farkı uygulanacak.

Taksitle ödemede vade farkı şöyle olacak:

12 taksitle ödemede yüzde 9

18 taksitle ödemede yüzde 13.50

24 taksitle ödemede yüzde 18

36 taksitle ödemede yüzde 27

48 taksitle ödemede yüzde 36

ENFLASYON FARKI SABİT KATSAYI İLE HESAPLANACAK

Enflasyon farkı hesaplanırken, borcun doğduğu tarihten 2016 yılı Kasım ayına kadar olan dönem için yurtiçi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) artışı uygulanacak. Bu tarihten sonra enflasyon yüksek olduğu için Yİ-ÜFE yerine aylık enflasyon yüzde 0.75 kabul edilecek. Böylece, 31 Ekim 2016 – 31 Aralık 2022 tarihleri arasındaki yüzde 674.60 Yİ-ÜFE artışı yerine, yüzde 73.84 oranında enflasyon farkı uygulanacak.

GSS PRİM BORCU OLANLAR NE YAPACAK?

Genel sağlık sigortası (GSS) prim borcu olanlardan daha önce gelir testine girmemiş olanlar, kanunun Resmi Gazete’de yayımlanacağı tarihten başlamak üzere 31 Temmuz 2023 tarihine kadar gelir testi yaptırabilecekler. Yapılan gelir testinde hane içinde kişi başına gelirin brüt asgari ücretin 3’te 1’inden (3 bin 336 TL) az çıkması halinde GSS prim borcu silinecek. Hane içinde kişi başına geliri 3 bin 336 TL’den fazla olanlar ise 31 Ağustos 2023 tarihine kadar borç anapara tutarını peşin ödedikleri takdirde, gecikme cezası silinecek.

DEPREM BÖLGESİNDEKİLERİN VERGİ VE PRİM BORCU

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde bu halin 31 Mayıs 2023 tarihine kadar devam etmesi durumunda, deprem bölgesindeki borçlular ilgili kamu kurumlarına, mücbir sebep halinin sona erdiği tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar başvuru yapabilecekler. İlk taksit ödemesini ise son başvuru tarihini izleyen ay içinde yapabilecekler.

HASARLI EVLER VE ARAÇLARIN VERGİ BORCU SİLİNECEK

Depremde yıkılan veya ağır hasar gören binalar ile kullanılamaz duruma gelen taşıtlara ilişkin vergi borçları silinecek, hacizler kaldırılacak.

Depremde ölenlerin mirasçılarına kalan mallar ile bunların eşine, çocuklarına, anne ve babasına işverenlerce yapılan yardımlar veraset ve intikal vergisinden muaf tutulacak.

Depremde ölenlerin mirasçılarına hayat sigortaları ile bireysel emeklilik sisteminden yapılan ödemelerden vergi alınmayacak.

YAPILANDIRMA KAPSAMINDAKİ BORÇ VE CEZALAR NELER?

Yapılandırma kapsamındaki borçlar ve cezalar şöyle:

“Tüm vergiler, vergi cezaları, trafik, askerlik, nüfus para cezaları, köprü, otoyol, kaçak geçiş cezaları ve daha önce hiç yapılandırma düzenlemesinde yer almayan adli para cezaları.

Düzenleyici ve denetleyici kurullarca verilen idari para cezaları, 4207 Sayılı Kanun kapsamında Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun kaynaklı idari para cezaları gibi tüm idari para cezaları.

Öğrenim kredisi borçları, ecrimisiller, madenlerden devlet hakkı kaynak kullanımı, destekleme primi borçları, gümrük vergileri, idari para cezaları, gecikme faizi, gecikme zammı gibi feri alacakları.

Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, isteğe bağlı sigortalılık ve topluluk sigortası primi, ön değerlendirme, araştırma veya tespit aşamasında olan eksik işçilik prim tutarları, idari para cezaları, gecikme cezası ve gecikme zammı, ek – 5 kapsamındaki tarım veya orman işçilerinin prim borçları, ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma araçlarında çalışanlar, Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenecek alanlarda kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışanların sigortalılığından doğan prim borçları, 2925 Sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamındaki sigortalılıktan doğan primler, iş kazası, meslek hastalığı, malullük ve vazife malullüğü sonucunda doğan rücu alacakları, yersiz ödenen gelir ve aylıklardan doğan alacaklar.

Belediyelere, Gümrük Müdürlüklerine, İl Özel İdarelerine, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarına, Milli Emlak Müdürlüklerine olan borçlar. Emlak vergisi, vergi cezaları, gecikme faizleri ve gecikme zamları bu kapsamda yer alıyor. Belediye Gelirleri Kanunu kapsamında belirlenen ücret ve pay alacakları ile bunlara bağlı feri alacaklar, belediyelerin tahsil ettiği idari para cezaları, su, atık su, katı atık ücretleri ile bunlara bağlı feri alacaklar, belediyelerin sahip olduğu taşınmazlar ile bu taşınmazlarla yaptıkları satış, irtifak hakkı ve kiralama işlemlerinden kaynaklanan kullanım bedelleri ve hasılat payları, kira ve irtifak hakkı bedelleri, kaynak sularının kira bedeli.

Büyükşehir belediyelerinin Çevre Kanunu’na göre aldığı katı atık ücret alacakları ile bunlara bağlı ferileriyle su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacakları ile harcamalara katılım payı.”

Düzenlemenin kapsadığı dönemlere ilişkin olarak, yayımı tarihinden önce pişmanlık talebiyle veya izaha davet kapsamında verilip, ödeme yönünden şartların ihlal edildiği beyannameler ile kendiliğinden verilen beyannameler için kesilen ve düzenlemenin yayımı tarihi itibarıyla tebliğ edilmemiş vergi cezaları hakkında da bu hükümler uygulanacak.

Düzenlemenin yayımı tarihinden önce tamamlandığı halde bu tarihte veya bu tarihten sonra vergi dairesi kayıtlarına intikal eden takdir komisyonu kararları ve vergi inceleme raporları üzerine gerekli tarh ve tebliğ işlemleri yapılması ve belirlenen tutarın, belirtilen süre içinde ödenmesi şartıyla teklifin hükümlerinden yararlanılabilecek.

Bu düzenleme hükümlerinden yararlanacak mükellefler, Vergi Usul Kanunu’ndaki uzlaşma, tarhiyat öncesi uzlaşma, vergi cezalarında indirim, Gümrük Kanunu’nun uzlaşma, Kabahatler Kanunu’nun peşin ödeme indirimi ile Devlet İhale Kanunu’ndaki indirim hükümlerinden yararlanamayacak.